RESEARCH PAPER
Water bodies of a city park as habitats of rare, protected and alien species of molluscs
More details
Hide details
1
Department of Hydrobiology, Faculty of Biology University of Warsaw, Biological and Chemical Research Centre
2
Institute of Biology, Siedlce University of Natural Sciences and Humanities
Submission date: 2017-03-17
Final revision date: 2017-07-07
Acceptance date: 2017-08-07
Publication date: 2017-09-25
Folia Malacol. 2017;25(4):257-265
KEYWORDS
ABSTRACT
Representatives of fifteen species of gastropods and ten taxa of bivalves were found in five small water bodies in Skaryszewski Park in Warsaw. They included Sphaerium rivicola (Lamarck) and Anodonta cygnea (Linnaeus) (empty shells only) which are very rare in Poland, as well as three alien species – Dreissena polymorpha (Pallas), Physa acuta Draparnaud and Menetus dilatatus (Gould). The first of the alien species may have been brought by humans and by waterfowl which is numerous in the Park, the second probably by birds alone. Bithynia troschelii (Paasch), recently elevated to species rank, was also recorded. Despite the similar water chemistry, the species composition and dominance structure of molluscs were greatly diversified both among the studied neighbouring ponds and within the largest of them – Lake Kamionkowskie. Two smallest ponds, emptied for winter, were inhabited only by snails. The diverse occurrence of molluscs might be an effect of different stability of particular water bodies and within Lake Kamionkowskie – of local accumulation of large amounts of organic matter (fallen leaves) on the bottom.
REFERENCES (60)
1.
Alexandrowicz S. W. 1986. Physa acuta Draparnaud, 1805 (Mollusca, Gastropoda) from the recent Vistula sediments at Tyniec near Cracow. Acta Zool. Cracov. 29: 355–372.
2.
Beran L., Horsák M. 2009. Distribution of Bithynia leachii (Sheppard, 1823) and Bithynia troschelii (Paasch, 1842) (Gastropoda: Bithyniidae) in the Czech Republic. Malacol. Bohemoslov. 8: 19–23.
3.
Berger L., Dzięczkowski A. 1979. Północnoamerykański zatoczek Menetus dilatatus (Gould, 1841) (Gastropoda, Planorbidae) w Polsce. Przegl. Zool. 23: 34–40.
5.
Dziennik Ustaw 2016. Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa, dnia 28 grudnia 2016 r. Poz. 2183. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt.
6.
Dyduch-Falniowska A., Zając K. 2002. Bivalvia Małże. In: Głowaciński Z. (ed.). Czerwona Lista Zwierząt Ginących i Zagrożonych w Polsce. Polska Akademia Nauk, Instytut Ochrony Przyrody, Kraków, pp. 23–26.
7.
Falniowski A. 1989. Przodoskrzelne (Prosobranchia, Gastropoda, Mollusca) Polski. I. Neritidae, Viviparidae, Valvatidae, Bithynidae, Rissoidae, Aciculidae. Zesz. Nauk. Uniw. Jagiell., Prace Zool. 35: 1–148.
8.
Falniowski A., Glöer P., Szarowska M. 2004. Bithynia troschelii (Paasch, 1842), a giant of unknown origin? Folia Malacol. 12: 137–139.
https://doi.org/10.12657/folma....
9.
Feliksiak S. 1933. Die Molluskenfauna der Filter- und der Rohwasserpumpstation der Warschauer Wasserleitungsanlagen. Fragm. Faun. 2: 27–36.
10.
Glöer P., Falniowski A., Szarowska M. 2005. Bithynia leachii (Sheppard 1823) and B. troschelii (Paasch 1842), two distinct species? Heldia 6: 49–56.
11.
Gryczka T. 1969. Roślinność i flora akwenów lewobrzeżnej Warszawy. Master Thesis, Uniwersytet Warszawski.
13.
Jankowski A. 1933. Mięczaki Warszawy. Spraw. Kom. Fizjogr. 67: 99–114.
15.
Klekowski R. 1959. Przeżywalność wysychających ślimaków Planorbis planorbis L. w zależności od niektórych warunków środowiska. Pol. Arch. Hydrobiol. 5: 71–89.
16.
Kojtek B., Marczewski A., Kajzer K., Dziadosz M. 2016. Ptaki Parku Skaryszewskiego w Warszawie. In: Romanowski J. (ed.). Park Skaryszewski w Warszawie – przyroda i użytkowanie. Wyd. Uniw. Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa, pp. 207–214.
17.
Kołodziejczyk A. 1976. Ecological characteristics of the eulittoral of four water bodies in Warsaw. Ekol. Pol. 24: 431–446.
18.
Kołodziejczyk A. 1999. Rezerwat krajobrazowy Jeziorko Czerniakowskie. In: Kot H., Dombrowski A. (eds). Strategia ochrony fauny na Nizinie Mazowieckiej. Mazowieckie Towarzystwo Ochrony Fauny, Siedlce, pp. 201–216.
20.
Kołodziejczyk A., Lewandowski K. 2015a. Makrofauna bezkręgowa wód. In: Luniak M. (ed.). Przyroda Parku Skaryszewskiego – raport z realizacji Projektu 2014 r., pp. 22–24.
http://www.miastoiptaki.pl/rap... (accessed: 20.06.2015).
21.
Kołodziejczyk A., Lewandowski K. 2015b. New record of alien species, trumpet Ram’s horn, Menetus dilatatus (Gould, 1841) (Gastropoda: Planorbidae) in Poland. Folia Malacol. 23: 169–172.
https://doi.org/10.12657/folma....
22.
Kołodziejczyk A., Lewandowski K. 2016a. A new record of Bithynia troschelii (Paasch, 1842) (Gastropoda: Bithyniidae) from two temporary ponds in Warsaw (Poland). Folia Malacol. 24: 91–95.
https://doi.org/10.12657/folma....
23.
Kołodziejczyk A., Lewandowski K. 2016b. Makrofauna bezkręgowa zbiorników wodnych Parku Skaryszewskiego w Warszawie. In: Romanowski J. (ed.). Park Skaryszewski w Warszawie – przyroda i użytkowanie. Wyd. Uniw. Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa, pp. 145–154.
24.
Koperski P. 2010. Urban environments as a habitat for rare aquatic species: The case of leeches (Euhirudinea, Clitellata) in Warsaw freshwaters. Limnologica 40: 233–240.
https://doi.org/10.1016/j.limn....
25.
Kryger J., Riisgard H. V. 1988. Filtration rate capacities in 6 species of European freshwater bivalves. Oecologia (Berlin) 77: 34–38.
https://doi.org/10.1007/BF0038....
26.
Lewandowski K. 2004. Mięczaki (Mollusca) w dorzeczach Wisły i Odry. Biul. Monitoringu Przyr. 5: 5–9.
27.
Lewandowski K. 2013. Życie wód. In: Luniak M. (ed.). Przyroda Bielan warszawskich. Muzeum i Instytut Zoologii PAN, Warszawa, pp. 222–229.
28.
Lewandowski K., Stańczykowska A. 1975. The occurrence and role of bivalves of the family Unionidae in Mikołajskie Lake. Ekol. Pol. 23: 317–334.
29.
Lewandowski K., Stańczykowska A. 1995. Rola małży w ograniczaniu symptomów eutrofizacji. In: Zalewski M. (ed.). Procesy biologiczne w ochronie i rekultywacji nizinnych zbiorników zaporowych. Bibl. Monitor. Środ. PIOŚ, Łódź, pp. 135–142.
30.
Lewin I., Spyra A., Krodkiewska M., Strzelec M. 2015. The importance of the mining subsidence reservoirs located along the trans-regional highway in the conservation of the biodiversity of freshwater molluscs in industrial areas (Upper Silesia, Poland). Water Air Soil Poll. 226: 189.
https://doi.org/10.1007/s11270....
31.
Macan T. T. 1977. A key to the British fresh- and brackish-water gastropods with notes on their ecology. Scientific Publication No. 13, Freshwater Biological Association, Ambleside.
32.
Marczewski E., Steinhaus H. 1958–1959. O odległości systematycznej biotopów. Zastosowania matematyki 4: 195–203.
33.
Olejniczak I., Górski P., Boniecki P., Romanowski J. 2016. Płazy i gady Parku Skaryszewskiego w Warszawie. In: Romanowski J. (ed.). Park Skaryszewski w Warszawie – przyroda i użytkowanie. Wyd. Uniw. Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa, pp. 195–205.
34.
Ozimek T. 2016. Roślinność i flora zbiorników wodnych Parku Skaryszewskiego w Warszawie. In: Romanowski J. (ed.). Park Skaryszewski w Warszawie – przyroda i użytkowanie. Wyd. Uniw. Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa, pp. 107–116.
35.
Piechocki A. 1979. Mięczaki (Mollusca). Ślimaki (Gastropoda). Fauna Słodkowodna Polski 7, PWN, Warszawa–Poznań.
36.
Piechocki A. 2002. Gastropoda aquatica Ślimaki wodne. In: Głowaciński Z. (ed.). Czerwona Lista Zwierząt Ginących i Zagrożonych w Polsce. Polska Akademia Nauk, Instytut Ochrony Przyrody, Kraków, pp. 34–37.
37.
Piechocki A., Dyduch-Falniowska A. 1993. Mięczaki (Mollusca). Małże (Bivalvia). Fauna Słodkowodna Polski, 7A, PWN, Warszawa.
38.
Piechocki A., Szlauer-Łukaszewska A. 2013. Molluscs of the middle and lower Odra: the role of the river in the expansion of alien species in Poland. Folia Malacol. 21: 73–86.
https://doi.org/10.12657/folma....
39.
Piechocki A., Wawrzyniak-Wydrowska B. 2016. Guide to freshwater and marine Mollusca of Poland. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
40.
Poliński W. 1917. Materyały do fauny malakozoologicznej Królestwa Polskiego, Litwy i Polesia. Prace Tow. Nauk. Warszawskiego 27: 1–130.
41.
Polesiak H. 1970. Zbiorowiska makrofitów obszaru Warszawa–Praga Południe. Master Thesis, Uniwersytet Warszawski.
42.
Pusch M., Siefert J., Walz N. 2001. Filtration and respiration of two unionid species and their impact on the water quality of a lowland river. Ecol. Stud. 145: 317–326.
https://doi.org/10.1007/978-3-....
43.
Scăunaşu D. A., Petrişor A. I., Ivanov F. M. 2012. Diversity of arthropod communities as an indicator of changes produced by the utilization of silvicultural techniques. Ekológia (Bratislava) 31: 22–32.
https://doi.org/10.4149/ekol_2....
44.
Soszka H., Soszka G. J. 1976. Reakcja biocenoz na podgrzane wody. Wiad. Ekol. 2: 117–134.
45.
Stańczykowska A., Lewandowski K. 2011. Dreissena polymorpha (Pallas, 1771). In: Głowaciński Z., Okarma H., Pawłowski J., Solarz W. (eds). Gatunki obce w faunie Polski. I. Przegląd i ocena stanu. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków, pp. 133–140.
46.
Strzelec M. 2011a. Physella acuta (Draparnaud, 1805). In: Głowaciński Z., Okarma H., Pawłowski J., Solarz W. (eds). Gatunki obce w faunie Polski. I. Przegląd i ocena stanu. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków, pp. 82–85.
47.
Strzelec M. 2011b. Menetus dilatatus (Gould, 1841). In: Głowaciński Z., Okarma H., Pawłowski J., Solarz W. (eds). Gatunki obce w faunie Polski. I. Przegląd i ocena stanu. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków, pp. 91–92.
48.
Szymkowiak A., Wierzbicka K. 2015. Warunki geo- i hydrologiczne. In: Luniak M. (ed.). Przyroda Parku Skaryszewskiego – raport z realizacji Projektu 2014 r., pp. 10–11.
http://www.miastoiptaki.pl/rap... (accessed: 20.06.2015).
49.
Ślósarski A. 1872. Materyały do fauny malakologicznej Królestwa Polskiego. Warszawa.
50.
Ślósarski A. 1876a. Matériaux pour la faune malacologique du Royaume de Pologne. Bull. Soc. Zool. France, Paris 1: 291–299.
51.
Ślósarski A. 1876b. Przyczynek do fauny malakologicznej Królestwa Polskiego. Warszawa.
52.
Ślósarski A. 1877. K faune moljuskow Carstwa Polskogo. Trudy piatogo siezda Russkich Estestwoispytatelej i Wraczej w Warszawe: 251–254.
53.
Trojan P. 1975. Ekologia ogólna. PWN, Warszawa.
54.
Urbański J. 1947. Krytyczny przegląd mięczaków (Mollusca) Polski. Ann. Univ. Mariae Curie-Skłodowska Lublin, Sec. C, 2: 1–35.
55.
Van Leeuwen C. H. A., Huig N., Van Der Velde G., Van Alen T. A., Wagemaker C. A. M., Sherman C. D. H., Klaassen M., Figuerola J. 2013. How did this snail get here? Several dispersal vectors inferred for aquatic invasive species. Freshwater Biol. 58: 88–99.
https://doi.org/10.1111/fwb.12....
56.
Van Leeuwen C. H. A., Van Der Velde G. 2012. Prerequisites for flying snails: external transport potential of aquatic snails by waterbirds. Freshwater Sci. 31: 963–972.
https://doi.org/10.1899/12-023....
57.
Welter-Schultes F. W. 2012. European non-marine molluscs, a guide for species identification. Planet Poster Editions, Göttingen.
58.
Wolnicki J. 2016. Ryby Parku Skaryszewskiego. In: Romanowski J. (ed.). Park Skaryszewski w Warszawie – przyroda i użytkowanie. Wyd. Uniw. Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa, pp. 260–261.
59.
Zhadin V. I. 1966. Metody badań hydrobiologicznych. PWN, Warszawa.
60.
Zięba J., Zaćwilichowska K. 1966. Fauna denna Wisły pomiędzy Oświęcimiem a Krakowem. Acta Hydrobiol. Suppl. 1: 289–410.
CITATIONS (1):
1.
Molluscs of extremely artificial, small temporary water bodies in a city park
Krzysztof Lewandowski, Andrzej Kołodziejczyk, Aneta Spyra
Folia Malacologica